Van sprint naar socratisch gesprek: De kunst van het vragenstellen in digital marketing

Tijdens mijn vakantie ergens aan de snikhete Mediterrane kust, bracht ik mijn tijd deels horizontaal gepositioneerd en al lezend door. Twee boeken consumeerde ik alsof het vingerlikkend lekkere paella betrof. Boeken die op het eerste gezicht weinig met elkaar te maken hebben: Socrates op Sneakers en The Professional Product Owner.

Gretig vlogen mijn ogen over de regels tekst van The Professional Product Owner dat ik in mijn linkerhand hield. De vingers van mijn rechterhand nonchalant om de nek van een flesje San Miguel gedrapeerd.

Onverstoorbaar lezend en nippend aan mijn cerveza, biggelde er een druppel zweet met de snelheid van Olympisch proporties van mijn voorhoofd, zo mijn linkeroog in.

Terwijl ik de zweetdruppel, vermengd met zonnebrand, uit mijn oog huilde (als een kleuter met lege spaarpot in een speelgoedwinkel) drong zich een licht euforisch gevoel in mij op.

Precies op dat moment ontdekte ik de parallellen tussen de Scrum-methodiek en het aannemen van een socratische houding in gesprekken.

Zowel bij Scrum als bij praktische filosofie draait het om:

• het stellen van de juiste vragen
• het loslaten van aannames
• niet oordelen maar luisteren
• invloed van buitenaf te negeren
• constant bijsturen op basis van nieuwe inzichten

Is het een onmisbare vaardigheid voor product owners om de filosoof in jezelf op te kunnen roepen, vraagteken!

In een wereld waarin digitale marketing snel verandert, kunnen de praktische principes van Scrum & Socrates je helpen om kritisch te zijn, open te blijven staan voor nieuwe inzichten, wendbaar te blijven om je strategie aan te passen als dat nodig blijkt te zijn.

Praktische voorbeelden van scrum en een socratische houding in digitale marketingstrategieën

Start met een hypothese: Net zoals je in Scrum begint met een product backlog gevuld met hypotheses over wat de klant nodig heeft, begin je in digital marketing vaak met ideeën over wat je doelgroep zal aanspreken. Maar of die ideeën kloppen, weet je pas als je ze in de praktijk brengt.

Stel dat je een nieuwe social mediacampagne lanceert. In plaats van vast te houden aan je oorspronkelijke plan, blijf je open voor feedback en stel je voortdurend vragen: “Welke posts krijgen de meeste interactie? Wat zegt dit over onze doelgroep?” Net als in een socratisch gesprek laat je je aannames los en ben je bereid om je aanpak snel te veranderen.

A/B testing als socratische vraagstelling: In scrum draait het om itereren en testen, en dat komt perfect tot uiting in A/B testing. Stel dat je twee verschillende landingspagina’s hebt gecreëerd voor een campagne. In plaats van te gokken welke beter werkt, stel je de socratische vraag: “Wat resoneert meer met mijn doelgroep?” Je test beide pagina’s en analyseert de resultaten. Door telkens weer nieuwe hypotheses te testen, verfijn je je aanpak en kom je steeds dichter bij wat je doelgroep daadwerkelijk aanspreekt.

Retrospectives en kritisch reflecteren: Een cruciaal onderdeel van scrum is de retrospective, waar het team na elke sprint terugkijkt op wat wel en niet werkte. Dit lijkt sterk op de socratische methode van kritisch zelfonderzoek. In digital marketing kun je bijvoorbeeld na een campagne evalueren: “Welke aannames hadden we, en welke bleken onjuist? Hoe kunnen we onze volgende campagne verbeteren?” Door deze vragen structureel te stellen, leer je continu van je fouten en successen, wat je strategie steeds effectiever maakt.

“The problem is that we do not understand the problem.”

Paul MacCready (bron: The Professional Product Owner)

Persona-ontwikkeling en de socratische dialoog: Bij het ontwikkelen van buyer persona’s begin je vaak met aannames over je doelgroep. Een socratische benadering kan je helpen deze aannames kritisch te onderzoeken. Vraag jezelf af: “Waarom denken we dat onze doelgroep op deze manier handelt? Welke vooroordelen hebben we mogelijk over hun behoeften en gedrag?” Door voortdurend te reflecteren en door te vragen, creëer je nauwkeurigere persona’s die je strategie beter sturen. Is de persona klaar? Valideer je aannames bij, jawel, leden van je doelgroep.

Feedback loops en de socratische houding: In Scrum zijn feedback loops essentieel om een product te verfijnen. Dit is vergelijkbaar met de manier waarop je in een socratisch gesprek steeds dieper graaft door vragen te stellen.

In digital marketing kun je dit toepassen door na elke campagne of contentrelease te evalueren wat wel en niet werkt. Bijvoorbeeld, als je merkt dat een bepaalde boodschap niet resoneert of converteert, vraag dan door: “Waarom slaat dit niet aan? Hebben we de behoeften van onze doelgroep goed begrepen?” Dit helpt je om snel te handelen en de koers te wijzigen naar een strategie die wel succesvol is. 

Continu leren en aanpassen: Zowel de socratische methode als Scrum moedigen een mindset van continu leren aan. In de context van digital marketing betekent dit dat je nooit achteroverleunt en denkt dat je het perfecte recept hebt gevonden.

Stel dat je e-mailcampagnes een lage open rate hebben. In plaats van te denken dat e-mailmarketing niet werkt, vraag je jezelf af: “Wat kunnen we verbeteren? Is de timing verkeerd? Of de inhoud?” Door steeds deze vragen te stellen, kun je je strategie verfijnen en betere resultaten behalen.

Validatie in scrum vs. klantvalidatie in marketing

In scrum is de ultieme validatie niet iets dat je vraagt, maar iets dat je krijgt wanneer je product een sterke ‘market fit’ heeft. Klanten kopen het, gebruiken het, en zijn tevreden—dat is het bewijs dat je op de juiste weg zit. In marketing werkt dit net zo. De beste validatie voor een campagne is wanneer klanten niet alleen positief reageren, maar ook daadwerkelijk tot aankoop overgaan. Als je ziet dat klanten klikken, kopen, en terugkomen, weet je dat je boodschap en strategie precies goed zijn. Dit is de meest waardevolle bevestiging van je succes.

Dat noemen we dan maar een non-verbaal socratisch antwoord?

Conclusie

Of je nu een product ontwikkelt of een marketingstrategie uitstippelt, de kracht van beide ligt in het vermogen om te blijven vragen, leren en aanpassen.

Door de socratische houding van nieuwsgierigheid en twijfel toe te passen, kun je net als in Scrum snel je koers wijzigen en je succes vergroten. In digital marketing, waar trends en technologie continu in beweging zijn, is dit een onmisbare vaardigheid.

Met een socratische nieuwsgierigheid en een Scrum-achtige flexibiliteit, kun jij je marketingstrategie telkens weer finetunen en blijf je altijd in sync met je doelgroep.

Toelichting

Deze blog kwam tot stand met behulp van mijn gesprekspartner ChatGPT waarmee ik een vermakelijk socratisch gesprek voerde over de parallellen en overeenkomsten tussen mijn kennis over praktische filosofie, opgedaan in het boek ‘Socrates op Sneakers’ gecombineerd met de verzamelde inzichten uit ‘The Professional Product Owner’. De introductie van deze tekst bevat licht gedramatiseerde feitelijkheden om de lezer aan te moedigen verder te lezen.